Richtingsdata

Richtingsdata is een type gegevens dat de richting of oriëntatie van een fenomeen, object of beweging vastlegt. In de praktijk gaat het meestal om hoeken of oriëntaties, die niet losstaan van een referentiepunt zoals het noorden, een referentieas of een richting van beweging. Richtingsdata kan worden weergegeven als hoeken in graden of radialen, of als unit vectoren op een cirkel (2D) of bol (3D).

In termen van representatie bestaan er verschillende vormen van richtingsdata. Een hoekmeting levert een waarde op tussen bijvoorbeeld 0 en 360 graden. Voor 3D-oriëntaties kunnen richtingen worden beschreven met vectorcomponenten of met representaties zoals quaternions of Euler-hoeken. Vanwege de circulaire aard is het verschil tussen 1 en 0 graden dezelfde gebeurtenis, wat betekent dat standaard lineaire statistiek niet altijd geschikt is. Hiervoor bestaan circulaire statistische methoden.

De verzameling van richtingsdata gebeurt op diverse gebieden. Voorbeelden zijn windsnelheid en windrichting in meteorologie, koers en heading in navigatie en scheepvaart, oriëntatie van robots bij automatische besturing, en migratie- of bewegingsrichting in ecologie. Sensoren zoals kompassen, gyroscopen, magnetometers, en radar leveren dergelijke gegevens.

Analyse en interpretatie maken vaak gebruik van circulaire statistiek. Kenmerken zoals de gemiddelde richting, cirkelachtige variantie en concentratie (hoe sterk de data rond een richting hangen) worden met specifieke maatstaven berekend. Veelgebruikte verdelingsmodellen zijn de von Mises- en Wrapped Normal-distributie. Visualisaties zoals cirkel- of roosdiagrammen helpen om patronen en clustering in de richting zichtbaar te maken.

Zie ook: hoekdata, oriëntatiedata, circulaire statistiek, richtingmetingen. Richtingsdata kan zowel kwantitatief als descriptief worden geanalyseerd, afhankelijk van de toepassing en de beschikbare referenties.