Nutriëntcirculatie

Nutriëntcirculatie is het proces waardoor voedingsstoffen door een organisme of ecosysteem stromen. In de fysiologie verwijst het meestal naar het transport van opgenomen nutriënten via het bloed en de lymfe naar cellen en organen, waar ze worden gebruikt, gemetaboliseerd of opgeslagen. In ecologie verwijst het naar de beweging van nutriënten zoals stikstof, fosfor en kalium tussen bodem, planten, dieren en water, binnen biogeochemische cycli.

Bij een menselijk organisme begint de opname in het maagdarmkanaal, gevolgd door afbraak en absorptie in de dunne darm. Eenvoudige suikers, aminozuren, vetzuren en vitaminen worden in het bloed opgenomen en via de lever naar andere weefsels getransporteerd. Het bloed en de lymfe leveren nutriënten aan spier-, lever-, hersen- en adiposeweefsel. Opslag vindt plaats in lever en spieren; vetweefsel slaat vetzuren op. Hormonen zoals insuline en glucagon reguleren de beschikbaarheid van glucose en andere nutriënten. Ongebruikte nutriënten worden via de nieren of gal uitgescheiden, of opgeslagen in beperkte mate afhankelijk van het type nutriënt.

In ecosystemen omvat nutriëntcirculatie processen zoals fotosynthese en opname door planten, mineralisatie van organisch materiaal door micro-organismen, en terugkeer van nutriënten naar bodem of water via uitscheiding en afbraak van organisch materiaal. Dierlijke en plantaardige voedselstromen transporteren nutriënten langs het voedselweb. Verlies door erosie, uitspoeling of volatilisatie kan de circulatie verstoren. Het is cruciaal voor bodemgezondheid, productiviteit en waterkwaliteit en wordt beïnvloed door menselijke activiteiten zoals landbouw, verstedelijking en vervuiling.