verstedelijking

Verstedelijking is het proces waarbij bevolkings- en economische activiteit concentreren in stedelijke gebieden, leidend tot een grotere stedelijke bevolking en uitgestrekte stedelijke ruimtes. Het omvat zowel toenemende bevolkingsdichtheid als uitbreiding van de stedelijke ruimte.

Oorzaken en mechanismen zijn onder meer economische structuurveranderingen, industrialisatie en de groei van de dienstensector, waardoor steden aantrekkelijker worden voor werk en voorzieningen. Migratie van platteland naar steden, natuurlijke bevolkingsgroei in stedelijke gebieden en investeringen in infrastructuur en transport versterken deze migratiestroom. Suburbanisering leidt bovendien tot uitbreiding van stedelijke gebieden buiten de stadskern naar buiten- en randgebieden.

Kenmerken en maatstaven van verstedelijking omvatten de urbanisatiegraad, bevolkingsdichtheid, aandeel van de bevolking dat in steden woont, de oppervlakte van het stedelijk gebied en de mate van economische activiteit. In verschillende landen verloopt verstedelijking vaak gepaard met een verschuiving van industrie naar dienstverlening en een intensivering van woningbouw en mobiliteit.

Varianten en trends tonen dat in veel ontwikkelde landen de snelheid van urbanisatie afneemt, terwijl suburbanisering en regeneratie van binnenstadswijken juist voorkomen. In sneller verstedelijkende landen groeit de stedelijke bevolking vaak in megasteden en groeiende stedelijke netwerken. Verstedelijking gaat gepaard met ruimtelijke uitdagingen zoals woningnood, congestie, klimaatimpact en milieubelasting.

Beleid en gevolgen richten zich op ruimtelijke ordening, transport- en woningbeleid met aandacht voor betaalbare woningen, bereikbaarheid, groene ruimten en duurzame mobiliteit. Verstedelijking beïnvloedt welzijn, economische competitiviteit en sociale cohesie.