Houtrot

Houtrot is de verzamelnaam voor verzwakking en afbraak van hout door schimmels. Deze schimmels gebruiken cellulose en lignine als voedselbron en laten het hout zachter, brokkeliger en minder dragend achter. Houtrot ontstaat bij aanhoudende vochtigheid, aanwezigheid van zuurstof en passende temperaturen. Het kan voorkomen in bouwonderdelen, houtconstructies, meubels en scheeps- of tuinmaterialen die langere tijd nat of vochtig zijn geweest.

Er worden drie hoofdtypen onderscheiden: bruinrot, witrot en zachtrot. Bruinrot tast vooral cellulose aan en laat het hout kubiek verstijven en donkerbruin tot zwart kleuren; het hout wordt droog, bros en krimpt scheef. Witrot breekt zowel cellulose als lignine af, waardoor het hout lichter van kleur wordt en vezelachtig of wollig kan aanvoelen. Zachtrot ontstaat bij hoog vocht en beperkte zuurstoftoevoer; het hout verzwakt geleidelijk en vertoont vaak een vlassige, sponsachtige structuur.

Oorzaken zijn onder meer lekkages, condensatie, slechte ventilatie, doorlopende vochtigheid via dak, goten of fundering en hout in direct contact met de grond of aarde. Het vochtgehalte van het hout speelt een cruciale rol; voor de meeste schimmels is een vochtgehalte hoger dan circa 20 procent een randvoorwaarde.

Signalen van houtrot zijn onder meer zachte plekken, vervorming, uitscheuren of kruipende scheurtjes, donkere of bleke verkleuringen en soms een muf-achtige geur of de aanwezigheid van schimmelsporen of fruiting bodies. Bij aantasting die de sterkte van dragende elementen bedreigt, is ingrijpen vereist.

Preventie draait om vochtbeheersing: lekkages repareren, drainage verbeteren, ventilatie optimaliseren en hout beschermen met conserveringsmiddelen of waterdichte afwerkingen. Bij houtrot wordt vaak vervanging van aangetast hout aanbevolen en, waar mogelijk, bestrijdt men terugkerende vochtproblemen om herhaling te voorkomen. In ernstige gevallen is professionele inspectie en herstel nodig.