GIbloedingen

GIbloedingen verwijzen naar bloedingen uit het maagdarmkanaal. Ze kunnen zichtbaar zijn als hematemesis (braken van bloed), melena of hematochezie, of occult blijven. Op locatie worden bovenste GI-bloedingen (uit slokdarm, maag of twaalfvingerige darm) onderscheiden van onderste GI-bloedingen (uit dunne of dikke darm en endeldarm).

Bovenste GI-bloedingen komen vaak door peptische zweren, gastritis, esofageale varices of Mallory-Weiss scheuren. NSAID-gebruik, zeldzame tumoren en coagulopathieën spelen ook een rol. Onderste GI-bloedingen ontstaan vaker door diverticulose, angiodysplasie, colorectale kanker, inflammatoire darmziekten, aambeien (hemorroïden) of anale fissuren.

Bij verdenking staan stabilisatie en diagnostiek centraal: controle van vitale functies en vloeistoftoediening, met transfusie indien nodig. Laboratoriumonderzoek omvat hemoglobine, stollingsparameters, nier- en leverfuncties, en bloedgroep/kruis. Endoscopie is cruciaal: gastroscopie bij verdenking op bovenste bloedingen en colonoscopie na stabilisatie bij onderste bloedingen. CT-angiografie of scintografie kan worden toegepast bij aanhoudend of onbekend bloedverlies.

Behandeling hangt af van de oorzaak. Voor bovenste bloedingen is zuurondersteuning met protonpompmremmers gebruikelijk en endoscopische hemostase (banding, injectie). Variceel bloed kan vasoconstrictie nodig hebben (bijv. octreotide) en antibiotica bij leverziekte. Voor onderste bloedingen is endoscopische hemostase vaak effectief; bij recidief kan radiologische embolisatie of zelden chirurgie volgen. Gebruik van NSAID’s moet gestopt worden; anticoagulantia worden afgewogen tegen bloedingsrisico.

De prognose varieert met oorzaak en comorbiditeit. Ouderen en patiënten met lever-, nier- of hartziekten hebben een hoger risico op complicaties en overlijden. Preventie richt zich op risicofactoren, tijdige diagnose en snelle behandeling.