Antidiscriminatiewetten

Antidiscriminatiewetten zijn wetten die discriminatie verbieden en gelijke behandeling bevorderen in verschillende aspecten van het openbare leven. Ze zijn bedoeld om oneerlijke behandeling op basis van bepaalde kenmerken tegen te gaan en om remedies te bieden aan wie discriminatie ondergaat.

Over het algemeen beschermen deze wetten gronden zoals ras en etnische afkomst, godsdienst of overtuiging, sekse en gender, seksuele geaardheid, leeftijd, handicap, nationaliteit, en in sommige rechtsgebieden politiek geloof of familie- en burgerlijke staat. De exacte lijst verschilt per land, maar EU-lidstaten stemmen doorgaans mee in directives die discriminatie op ras of etnische afkomst, religie of overtuiging, handicap, leeftijd en sekse verbieden.

Domeinen waarop ze van toepassing zijn omvatten vaak werkgelegenheid, onderwijs, huisvesting, goederen en diensten en toegang tot openbare voorzieningen. Discriminatie kan direct zijn (expliciete uitsluiting) of indirect (regels die een groep onevenredig raken). Ook intimidatie en reputatie vanwege het indienen van een klacht zijn vaak verboden.

Veel antidiscriminatiewetten laten positieve acties toe om ondervertegenwoordigde groepen te helpen, en vereisen redelijke aanpassingen voor mensen met een handicap of andere beschermde behoeften. Exempties kunnen gelden voor legitieme doelen zoals veiligheid, religieuze vrijheid of accreditatie-eisen, maar deze zijn nauwkeurig afgebakend.

Handhaving gebeurt doorgaans via onafhankelijke instanties, rechtbanken of tribunalen die klachten afhandelen, onderzoeken verrichten en maatregelen opleggen zoals schadevergoeding, herstel of beleidswijzigingen. In sommige systemen kan de bewijslast verschuiven, zodat de verweerder moet aantonen dat discriminatie niet is opgezet.

Antidiscriminatiewetten worden aangevuld door internationale kaders zoals EU-richtlijnen en VN-verdragen, die minimumnormen stellen en harmonisatie tussen jurisdicties bevorderen.