Afzettingsgesteenten

Afzettingsgesteenten zijn gesteenten die zijn gevormd uit afgezette sedimentdeeltjes of uit neerslag van opgeloste mineralen. Ze ontstaan door sedimentatie, meestal in water, maar ook in lucht of ijs, gevolgd door diagenese en lithificatie. Tijdens diagenese worden losse sedimentdeeltjes samengekit en verder verhard tot een samenhangend geheel. Door deze processen ontstaat een gesteente dat vaak in lagen is opgebouwd en fossiele resten kan bevatten, wat veel informatie oplevert over het verleden van het aardoppervlak.

De indeling van afzettingsgesteenten gebeurt in drie hoofdgroepen. Klastische (detritische) sedimentaire gesteenten bestaan uit losse fragmenten van oudere rotsen en mineralen die door wind of water zijn getransporteerd en afzet. Voorbeelden zijn zandsteen en schalie, evenals conglomeraat en breccie. Chemische sedimentaire gesteenten ontstaan door de neerslag van mineralen uit opgeloste stoffen in water; voorbeelden zijn evaporieten zoals haliet (haliet) en gips. Biogene of organische sedimentaire gesteenten ontstaan uit organisch materiaal of skeletresten van organismen; voorbeelden zijn kalksteen (krijt) gevormd uit calcareuze skeletjes en steenkool uit plantaardig materiaal.

Kenmerken van afzettingsgesteenten zijn onder andere gelaagdheid en vaak fossiele finds, wat ze waardevol maakt voor reconstructie van omgevingen en klimaten uit het verleden. Ze spelen ook een belangrijke rol als reservoir- en bouwsteen in menselijke activiteiten, en vormen een belangrijk onderdeel van het wereldwijde geologische koolstof- en watervoorraden.