zandsteen

Zandsteen is een sedimentair gesteente dat ontstaat uit samengeperste zandkorrels, meestal kwarts. De korrels worden bijeengehouden door een cement dat zich tijdens diagenese vormt, vaak siliciumdioxide (silica) of calciumcarbonaat. Het resulterende gesteente vertoont doorgaans een duidelijke korrelstructuur en kan variëren in kleur.

De kleur wordt vooral bepaald door ijzeroxide en andere verontreinigingen; varianten variëren van geel en rood tot grijs en bruin. Zandsteen ontstaat in omgevingen waar zand wordt achtergelaten, zoals rivieren, duinen, zandbanken en ondiepe mariene bodems. De gesteenten vertonen vaak gelaagdheid en kunnen fossiele resten bevatten.

Qua eigenschappen heeft zandsteen doorgaans een relatief hoge porositeit en variërende sterkte; de duurzaamheid hangt af van het cement en de korrelgrootte. Hard zandsteen is vaak slijtvast en goed bestand tegen gewicht en erosie, terwijl zachter zandsteen sneller kan verweren als het cement zwak is.

In de bouw wordt zandsteen al eeuwen gebruikt als bouwsteen en beeldhouwwerk vanwege de bewerkbaarheid en duurzaamheid. Het wordt toegepast voor gevelstenen, ornamenten en lithografie in sommige architecturale tradities. De geschiktheid van een zandsteen hangt af van regio-specifieke samenstelling, cementering en weerstand tegen chemische verwering.