steenkool

Steenkool is een fossiele brandstof en een sedimentair gesteente dat ontstaat uit de resten van planten die in oer-moerassen zijn begraven. Het bestaat hoofdzakelijk uit koolstof en bevat daarnaast waterstof, zuurstof, stikstof en zwavel, plus onzuiverheden die per soort kunnen variëren. Op basis van rijping onderscheiden geologen vier hoofdsoorten: ligniet, sub-bitumineus, bitumineus en antraciet, met toenemende koolstofwaarde en dalend vochtgehalte naarmate men rijper is.

Vorming vindt plaats door coalificatie: door langdurige afdekking en geologische druk en hitte wordt oerpeat omgezet in steenkool over miljoenen jaren. Naarmate de soort rijper is (van ligniet tot antraciet) stijgt de energiewaarde en daalt het vocht- en verontreinigingsgehalte.

Steenkool wordt toegepast in twee hoofdcategorieën: thermische steenkool voor elektriciteits- en warmteopwekking en coking coal voor staalproductie, waar het wordt omgezet in coke dat in hoogovens als reducerend middel dient.

Wereldwijd bevinden zich grote voorraden in onder meer de Verenigde Staten, Australië, China, India, Rusland, Indonesië en Zuid-Afrika. Winning gebeurt vooral via open-pitwinning (oppervlakte) en ondergrondse mijnbouw, afhankelijk van de ligging en de soort.

Milieu- en klimaatimpact: verbranding van steenkool levert CO2 en andere verontreinigende stoffen; veel landen bevorderen energietransitie naar schonere bronnen en maatregelen zoals CO2-afvang en -opslag (CCS). De toekomst van steenkool hangt af van technologische ontwikkelingen en beleidskeuzes.