Ademhalingspiek

Ademhalingspiek is een term uit de Nederlandse medische literatuur die verwijst naar een plotseling opkomende, vaak zeer hevige ademnood. Bij een ademhalingspiek hoopt de ademnood zich snel op en zijn patiënten vaak extra actief met ademhalen. Ze spannen ademhalingsspieren aan en hebben moeite met lange zinnen of praten in volledige zinnen. Angst en een benauwd gevoel komen veel voor.

Oorzaken van een ademhalingspiek zijn onder andere een acute astma-aanval, een exacerbatIE van COPD, longoedeem door hartfalen, longembolie, longontsteking of pneumonia, en anafylaxie. Ook paniek- of angststoornissen kunnen een plotselinge toename van ademnood geven. De precieze oorzaak bepaalt de behandeling en het verloop.

Klinische kenmerken zijn onder meer een snelle ademhaling (tachypneu), gespierde ademarbeid, mogelijk geluiden zoals wheezing, en vaak een dalende zuurstofsaturatie bij ontspanning. Bij ernstigere gevallen kunnen bevoegde zorgverleners aanwijzingen voor ademnood en instorting snel herkennen.

Diagnostiek omvat anamnese en lichamelijk onderzoek, met metingen zoals zuurstofsaturatie en vitale functies. In veel gevallen worden aanvullende onderzoeken toegepast om de oorzaak vast te stellen, zoals spirometrie, bloedgasanalyses, en beeldvorming indien nodig.

Behandeling richt zich op onmiddellijke ademhaling en het behandelen van de oorzaak. Bel een arts of alarmnummer bij ernstige ademnood. Begin zo nodig met zuurstoftherapie, bronchodilatatoren (bij astma/COPD), en eventueel systeeme corticosteroïden. Afhankelijk van de oorzaak kunnen specifieke behandelingen volgen, zoals epinefrine voor anafylaxie, anticoagulantia bij longoedeem door embolie of behandeling van hartfalen. Prognose varieert met de onderliggende oorzaak en de tijdige behandeling.

Zie ook: ademnood, dyspneu, astma-aanval, COPD-exacerbaties.