bronchodilatatoren

Bronchodilatatoren zijn geneesmiddelen die de bronchiën verwijden door ontspanning van de gladde spieren in de wand van de luchtwegen. Hierdoor wordt de diameter van de bronchiën groter en de luchtstroom verbeterd. Ze worden toegepast bij obstructieve ademwegsstoornissen zoals astma en COPD en kunnen zowel acute symptomen verlichten als onderhoudsbehandeling ondersteunen.

De belangrijkste groepen bronchodilatatoren zijn: kortwerkende bèta-2-agonisten (SABA) zoals salbutamol, die snel een aanval verlichten; langwerkende bèta-2-agonisten (LABA) zoals salmeterol en formoterol, bedoeld voor onderhoud bij astma of COPD en vaak in combinatie met anti-inflammatoire therapie; anticholinergica zoals ipratropium en tiotropium; en methylxanthines zoals theofylline, die tegenwoordig minder veel gebruikt worden vanwege bijwerkingen en een smalle therapeutische marge. Combinatietherapie is gebruikelijk, bijvoorbeeld LABA-ICS of LABA-LAMA, afhankelijk van de aandoening en ernst.

Toediening geschiedt meestal via inhalatie, omdat dit de werking richt op de longen en systemische bijwerkingen beperkt. Veel gebruikte apparaten zijn inhalatoren (metered-dose inhalers) en droge-poederinhalatoren (DPI); bij ernstige exacerbaties of farmacologische behoefte kan verneveling of orale/intraveneuze toediening plaatsvinden. SABA’s leveren doorgaans snel resultaat binnen enkele minuten; LABA’s hebben een langzamer maar langdurig effect en vereisen regelmatige inname.

Veiligheid en monitoring: mogelijke bijwerkingen zijn hartkloppingen en tremor bij bèta-2-agonisten, droge mond of hoesten bij anticholinergica, en bij theofylline een smalle therapeutische marge met mogelijke interacties. Correcte inhalatie-techniek en begeleiding door zorgverlener zijn belangrijk om effectiviteit en veiligheid te waarborgen.