zinktekort

Zinktekort is een toestand waarin het lichaam onvoldoende zink heeft voor normale groei, ontwikkeling en immuunfunctie. Zink is een essentieel mineraal dat betrokken is bij honderden enzymreacties, eiwitsynthese, celdeling en wondgenezing.

Oorzaken van zinktekort zijn onder meer een onvoldoende inname van zink in het dieet, vooral bij plantaardige diëten waarin fytaten de zinkopname kunnen belemmeren; malabsorptie zoals bij coeliakie of inflammatoire darmaandoeningen; verhoogde behoefte tijdens zwangerschap, borstvoeding en jonge kindertijd; en verlies via diarree, nierdialyse of ernstig braken. Zeldzaam is aangeboren zinkdeficiëntie door erfelijke stoornissen zoals acrodermatitis enteropathica, wat doorgaans levenslange zinktoevoer vereist.

Symptomen van zinktekort variëren en kunnen onder meer vertraagde groei en ontwikkeling bij kinderen, frequent infecties vanwege verminderde immuniteit, huidklachten zoals dermatitis rond lichaamsopeningen, alopecia, smaaksensoriekverstoring, en vertraagde wondgenezing omvatten. Diarree kan ook voorkomen.

Diagnose van zinktekort bestaat uit een combinatie van klinische symptomen en risicofactoren. Plasma-zinkniveaus kunnen vertekend zijn door ontsteking, voedingstoestand en tijdstip van de dag, waardoor geen enkele test perfect is. Vaak is de diagnose gebaseerd op een combinatie van symptomen, risicogroepen en respons op zinktherapie.

Behandeling en preventie richten zich op het verhogen van zinkINname via voeding of suppletie onder medisch toezicht. Bij milde tot matige tekorten kan voeding voldoende zijn; bij significant tekort kunnen zinksupplementen worden voorgeschreven. Langdurig hoge doseringen kunnen koperdeficiëntie en neurologische problemen veroorzaken. Zinksuppletie wordt vaak gecombineerd met maatregelen om de opname te verbeteren, zoals het verminderen van fytaten in plantaardige voeding. Zinkrijke voedingsmiddelen zijn onder meer vlees, vis, schaal- en schelpdieren, zuivel, peulvruchten, noten en zaden.