zuivel

Zuivel verwijst naar producten die zijn gemaakt uit melk, meestal afkomstig van melkkoeien maar ook van geiten en schapen. Het begrip omvat vloeibare zuivel zoals melk, room en yoghurt en bewerkte producten zoals boter, kaas en ijs. Zuivel speelt een belangrijke rol in veel voedingspatronen en vormt tegelijkertijd een grote industrie.

Melk wordt verzameld door melkveehouders en verder verwerkt in zuivelbedrijven. Veel producten ondergaan pasteurisatie om ziekteverwekkers te doden en houdbaarheid te vergroten. Homogenisatie verdeelt vetdruppels gelijkmatig door de melk. Kaas en yoghurt volgen vaak specifieke fermentatie- of rijpingsprocessen; andere producten ondergaan sterilisatie of UHT-bewerking voor lange houdbaarheid.

Zuivelproducten variëren in textuur en vetgehalte. Kaas ontstaat door het samenklonteren van eiwitten en zout en rijping bepaalt smaak en structuur. Yoghurt is melk die is gestremd met bacterieculturen, vaak met toevoeging van smaken of fruit. Room, boter en melkpoeder zijn vettere of geconcentreerde vormen. Regionale kazen en yoghurtvarianten vormen een belangrijk cultureel erfgoed.

Zuivel levert belangrijke voedingsstoffen zoals eiwitten, calcium en vitamine B12, maar bevat ook vet en lactose. Lactose-intolerantie en melkallergie komen voor bij een deel van de bevolking. Lactosevrije zuivel en plantaardige alternatieven bieden opties voor wie geen melk wil of kan gebruiken.

Economisch is de zuivelindustrie in veel regio's een belangrijke sector, met voermiddelen, verwerkers en detailhandel. Milieu- en dierenwelzijnsdiscussies spelen een rol bij beleid en certificering. Trends richten zich op verduurzaming, diergezondheid en innovatie in producten en productieprocessen.

---