ziekteborreliose

Ziekteborreliose, ook wel Lyme borreliose genoemd, is een infectieziekte veroorzaakt door Borrelia burgdorferi sensu lato. De ziekte wordt meestal overgedragen door teken uit de Ixodes-groep, zoals Ixodes ricinus in Europa. Een teken moet doorgaans langdurig aan de huid vastzitten (vaak 24 tot 48 uur) voordat de bacterie zich kan verspreiden.

De eerste tekenen zijn vaak een erythema migrans, een rode, zich uitslatende huiduitslag op de plek van de beet. Ook kan een griepachtig beeld optreden, met koorts, hoofdpijn en spierpijn. Zonder behandeling kan de ziekte zich verspreiden naar andere delen van het lichaam, wat leidt tot klachten zoals meerdere erythema migrans, zenuwuitval (bijvoorbeeld gezichtsverlamming), radiculitis en later artritis, vooral aan de knie. In Europa komt neuroborreliose vaker voor, met ontstekingen van hersenvliezen of zenuwen.

Diagnose wordt meestal gesteld op basis van klinische kenmerken en serologische testresultaten. Een erythema migrans is vaak genoeg voor diagnose zonder bloedonderzoek. Bij andere manifestaties worden serologische tests gebruikt; deze kunnen in het vroege stadium nog negatief zijn.

Behandeling bestaat uit antibiotica, zoals doxycycline, amoxicilline of cefuroxim. De duur is meestal 2 tot 4 weken, afhankelijk van het stadium en de ernst van de klachten; neuropathie of meningitis kan langere behandeling vereisen. Vroege detectie en behandeling voorkomen langdurige symptomen.

Preventie richt zich op tekenpreventie: beschermende kleding, het gebruik van tekenwerende middelen, en na buitenshuis grondig controleren op teken en deze verwijderen. In sommige gevallen kan na een hoog-risico beet sprake zijn van profylaxe met één dosis doxycycline binnen 72 uur na de beet. Lyme-borreliose komt wereldwijd voor in gematigde klimaten en is een infectie die vooral buiten in de natuur voorkomt. Raadpleeg bij verdenking van ziekteborreliose een arts.