gematigde

Gematigde is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord en soms ook een zelfstandig naamwoord, dat moderate of gematigd betekent. Het beschrijft houdingen, meningen of gedragingen die extremen vermijden en op een evenwichtige, terughoudende koers wijzen. Voorbeelden zijn gematigde standpunten, gematigde politiek en een gematigde aanpak.

Etymologie en gebruik: het woord is afgeleid van matig en deelt dezelfde wortel als matiging. De vorm gematigde verschijnt in verschillende functies, bijvoorbeeld bij een gematigde politicus, een gematigde partij of een gematigde koers. In zinnen wordt het vaak gebruikt om neutraler of descriptief een middelgrondpositie aan te geven.

In politieke en maatschappelijke context wordt gematigde vaak gebruikt om centrumperspectieven te beschrijven: partijen of politici die hervormingen prefereren die geleidelijk en coalitiegericht zijn, in tegenstelling tot radicale of extremistische stromingen. Het begrip kan neutraal of licht pejoratief worden geïnterpreteerd, afhankelijk van de context en de waarnemer, maar verwijst over het algemeen naar streefbeelden van balans, compromis en pragmatisme.

Varianten en verwante termen: gematigd is de verwante bijvoeglijke vorm die vaak voorkomt in uitdrukkingen zoals een gematigd beleid of een gematigde mening, terwijl gematigdheid en matiging verwante concepten zijn die naar voorzichtigheid en evenwicht verwijzen. In de Scandinavische en Duitse context wordt soortgelijke terminologie gebruikt om gematigde posities te beschrijven binnen politieke discussies.

Zie ook: centrisme, gematigdheid, matiging, moderatisme.