zandafzettingen

Zandafzettingen zijn sedimentaire afzettingen die bestaan uit zandkorrels, meestal met een korreldiameter tussen ongeveer 0,063 en 2 millimeter. Het overgrote deel van het zand is kwarts, maar ook veldsappen, lithische fragmenten en andere mineralen kunnen aanwezig zijn. Zandafzettingen ontstaan doordat verwering materiaal produceert dat wordt getransporteerd door wind, rivieren, golven of ijs, en vervolgens neerslaat wanneer de energie van het transportmedium afneemt. De omgeving waarin de afzetting plaatsvindt bepaalt in belangrijke mate de samenstelling en textuur van het zand.

Zandafzettingen komen voor in diverse omgevingen. Aeolische (windgedragen) zandafzettingen ontstaan in duinen en zandvlaktes en kenmerken zich vaak door een goede sortering en afgeronde korrels. Fluviale (rivier) afzettingen ontstaan in stroomgebieden en kunnen minder goed gesorteerd zijn. Kust- en mariene omgevingen leveren strandzanden en offshore zandlagen die meestal in deposities zoals shoreface- en zandbanklagen voorkomen. In alle gevallen geeft de textuur informatie over het transportproces en de energiekwaliteit van de omgeving waarop de afzetting is gevormd.

Zandafzettingen laten zich karakteriseren door sortering, korrelroundedheid en porositeit. Zand heeft over het algemeen hoge porositeit en kan een aanzienlijke doorlatendheid bezitten, afhankelijk van sortering en cementatie. Cementatie door silica, calciet of ijzeroxyden kan zand omvormen tot zandsteen (sandstone), een veelvoorkomend gesteente in de aardkorst. Zandafzettingen zijn tevens belangrijk als reservoirs voor water en fossiele brandstoffen en als bouwmateriaal, en ze leveren belangrijke sedimentologische aanwijzingen over regionale paleogeografie en klimaat.

Kortom, zandafzettingen vormen een veelvoorkomend en onderzoekswaardig type sedimentair gesteente met karakteristieke texturen en relaties met de omgeving van vorming.