vooringenomen

Vooringenomen is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat aangeeft dat iemand een oordeel heeft gevormd voordat alle relevante feiten zijn onderzocht, waardoor neutraliteit of objectiviteit ontbreekt. Het woord wordt vaak gebruikt om personen, bronnen of besluitvorming te beschrijven die door een bevooroordeelde houding gekleurd zijn. De bijbehorende zelfstandig naamwoorden zijn vooringenomenheid en bevooroordeling (bias).

Een vooringenomen houding kan op verschillende manieren uitwerken. Zo kan iemand in een debat steeds teruggrijpen op reeds vaststaande meningen, zonder open te staan voor nieuw bewijs. In de media kan verslaggeving als vooringenomen worden ervaren wanneer feiten selectief worden gepresenteerd of een bepaalde interpretatie voortrekkend wordt benadrukt. In beoordelingssituaties, zoals bij examens, werving of juridische procedures, kan vooringenomenheid leiden tot oneerlijke of inadequaat onderbouwde conclusies.

Oorzaken van vooringenomenheid liggen veelal in persoonlijke ervaringen, overtuigingen, socialeinvloeden of cognitieve biases, zoals bevestigingsbias, waarbij men liever informatie zoekt die een vooraf gevormde opvatting bevestigt. Het herkennen en beperken van vooringenomenheid vereist reflectie, openheid voor tegenbewijs, en vaak methoden zoals blindering of gestructureerde beoordelingscriteria om bias te beperken.

Zie ook: vooroordeel, vooringenomenheid, bevooroordeeld, objectiviteit, kritisch denken.