objectiviteit

Objectiviteit is de eigenschap dat waarnemingen of oordelen vrij zijn van persoonlijke gevoelens, voorkeuren of belangen. Het houdt in dat informatie gebaseerd is op feiten, bewijslast en redenering, en dat conclusies door meerdere waarnemers controleerbaar en verifieerbaar zijn. In verschillende disciplines wordt objectiviteit op diverse manieren ingevuld, maar de kern blijft: zo veel mogelijk onafhankelijk van individuele subjectiviteit.

In de wetenschap wordt objectiviteit nagestreefd door gestandaardiseerde methoden, meetbaarheid en herhaalbaarheid. Objectieve kennis vereist operationele definities, controle van biases, en transparante rapportage van methoden en onzekerheden, zodat anderen de bevindingen kunnen repliceren en beoordelen.

In de journalistiek is objectiviteit vaak het neutraal weergeven van feiten en het belichten van meerdere gezichtspunten, zonder bevoordeling of beladen taal. Critici wijzen erop dat volledige objectiviteit zelden haalbaar is, omdat keuzes in bronnen, selectie van feiten en redactionele druk biases introduceren. Transparantie over bronnen en methoden wordt daarom als belangrijk beschouwd.

Filosofisch gezien botst objectiviteit met de kwestie of waarneming en kennis volledig onafhankelijk van de waarnemer kunnen zijn. Disciplines variëren van realisme tot constructivisme, en velen wijzen op theoriegeladen observatie. Desondanks blijft objectiviteit een ideaal om methoden en argumenten te toetsen en zo betrouwbare kennis te bevorderen.