haalbaar

Haalbaar is een Nederlands adjectief dat aangeeft dat iets gerealiseerd kan worden binnen bepaalde grenzen en randvoorwaarden, zoals tijd, budget en beschikbare middelen. Het beschrijft de mate van uitvoerbaarheid of haalbaarheid van een plan, voorstel of doel. In formele contexten wordt vaak gesproken van haalbaarheidscriteria of haalbaarheidsbeoordeling.

In project-, beleids- en bedrijfsplanning wordt vaak een haalbaarheidsstudie of haalbaarheidsanalyse uitgevoerd. Deze beoordeelt technische haalbaarheid (kan de oplossing technisch werken?), economische haalbaarheid (rendement en kosten), operationele haalbaarheid (onder welke organisatie kan het draaien?), juridische haalbaarheid en milieuhaalbaarheid, en planningshaalbaarheid (tijdsbestek). De conclusie kan zijn dat het voorstel haalbaar is, of juist dat aanpassingen nodig zijn of dat het niet haalbaar is onder de huidige aannames. Aanscherpingen zoals gevoeligheidsanalyses helpen om onzekerheden te begrijpen.

Het woord stamt uit de combinatie van halen en het achtervoegsel -baar, dat 'bekwaam tot' betekent. Verwante termen zijn uitvoerbaar en realiseerbaar; in het Engels wordt haalbaar doorgaans vertaald als feasible of practicable. Het begrip kan zowel op concrete projecten als op bredere plannen toegepast worden en vereist vaak duidelijke criteria en aannames om objectief beoordeeld te kunnen worden.