haalbaarheidsanalyse

Een haalbaarheidsanalyse, vaak aangeduid als haalbaarheidsstudie, is een systematische beoordeling van de haalbaarheid van een voorgesteld project, product of investering. Het doel is om vroegtijdig onzekerheden en risico’s te identificeren, kosten en baten af te wegen en te bepalen of voortgang verantwoord is binnen de gestelde tijd en middelen. De analyse bekijkt doorgaans technische, economische, operationele en juridische haalbaarheid en houdt rekening met organisatorische capaciteit en gezondheids- en milieuaspecten.

Technische haalbaarheid onderzoekt of de benodigde technologie, infrastructuur en organisatieprocessen beschikbaar, betrouwbaar en realiseerbaar zijn. Economische haalbaarheid richt zich op kosten, baten, financieringsbehoefte en het verwachte rendement of de business case. Operationele haalbaarheid beoordeelt of de organisatie in staat is het project te realiseren en te integreren in lopende processen, inclusief capaciteits- en change management. Juridische en regelgevende haalbaarheid kijkt naar wet- en regelgeving, contractuele beperkingen en governance.

Het haalbaarheidsproces verloopt vaak in fasen: probleemanalyse en doeldefinitie, verzameling van relevante informatie, scenario- en alternatiefanalyse, kosten-batenanalyse, risicoanalyse en gevoeligheidsanalyse, gevolgd door een conclusie en aanbeveling. De outputs bestaan meestal uit een samenvatting van bevindingen, een onderbouwde business case, geïdentificeerde risico’s en een plan voor vervolgstappen.

Toepassingsgebieden zijn onder meer bedrijfs- en IT-projecten, infrastructuur, productie en publieke projecten. Een haalbaarheidsanalyse biedt ondersteuning bij besluitvorming en helpt investeerders en betrokkenen om weloverwogen keuzes te maken voordat aanzienlijke middelen worden ingezet.