uitvoerend

Uitvoerend is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord en deelwoord dat afkomt van het werkwoord uitvoeren, wat betekenen: uitvoeren, implementeren of ten uitvoer brengen. Het duidt aan dat iemand of iets taken of besluiten uitvoert of in praktijk brengt. De vorm is bijzonder in combinatie met termen die centrale uitvoerende taken beschrijven.

Etymologie en vormen: Uitvoerend wordt gevormd uit de stam van het werkwoord met de uitgang -end. In veel vaste uitdrukkingen komt echter de vorm uitvoerende voor, zoals in uitvoerende macht en uitvoerende kunsten. In sommige teksten kan ook de vorm uitvoerend voorkomen; de keuze hangt af van context en jo-gesproken traditie. Het tegenhanger van dit begrip is uitgevoerd, de voltooide vorm van het werkwoord.

Gebruik en context: In de politiek verwijst uitvoerende macht naar het deel van de overheid dat wetten uitvoert en dagelijks bestuur voert. In de cultuur- en onderwijswereld wordt gesproken over uitvoerende kunsten, waarmee theater, muziek, dans en verwante praktijkdisciplines worden aangeduid. In het bedrijfsleven wordt uitvoerend gebruikt in termen als uitvoerende bestuurder of uitvoerend directeur om iemand aan te duiden die verantwoordelijk is voor de dagelijkse leiding, terwijl niet-uitvoerende of niet-uitvoerende termen worden gebruikt voor functies die minder direct bij de dagelijkse operaties betrokken zijn.

Relatie met andere vormen: Uitvoerend is gerelateerd aan uit te voeren handelingen en kan in verschillende collocaties voorkomen. Het tegenhangerparticiple uitgevoerd betekent “ten uitvoer gebracht” of “geïmplementeerd” en verwijst naar voltooid handelen. Samengevat beschrijft uitvoerend en uitvoerende dus de handelingen die in uitvoering zijn of die daarbij betrokken partijen aanduiden.