tolerantieinstellingen

Tolerantieinstellingen verwijzen naar de grenzen waarbinnen een dimensionale waarde, parameter of signaal als aanvaardbaar wordt beschouwd. Ze worden vastgelegd in ontwerpspecificaties, productie- en meetnormen en klantvereisten. Toleranties geven de toegestane afwijking ten opzichte van de nominale waarde weer en bepalen of onderdelen uitwisselbaar zijn en of systemen betrouwbaar functioneren. In uiteenlopende sectoren zoals werktuigbouw, elektronica, medische apparaten en software spelen tolerantieinstellingen een cruciale rol bij het waarborgen van compatibiliteit, productieefficiëntie en kwaliteitscontrole.

Dimensie-toleranties geven toegestane afwijkingen in lengte, breedte, diameter en gerelateerde dimensies. Ze kunnen bilateraal (± waarde) of eenzijdig zijn (maxima/minima). Geometrische toleranties beschrijven vorm- en locatie-eigenschappen zoals vlakheid, rondheid en parallelisme en worden vaak vastgelegd met GD&T (geometrische dimensie- en toleranties). Toleranties kunnen ook worden toegepast op eigenschappen zoals ruweheid, materiaaltoestand of elektrische waarden (bijvoorbeeld weerstand of spanning). In technische documenten worden toleranties doorgaans uitgedrukt als grenzen, soms met aanvullende frames die controleren hoe een facet moet passen ten opzichte van andere onderdelen.

Bij het bepalen van toleranties wegen ontwerpbehoefte, producibility, kosten en meetbaarheid mee. Het doel is voldoende functionele zekerheid te bieden tegen minimale productiekosten en meetonzekerheden. Daarnaast spelen statistische benaderingen een rol, zoals procescapability (Cp, Cpk) en gauge R&R, om tolerantie en meetprocessen op elkaar af te stemmen. Tolerantieinstellingen zijn daarmee zowel een ontwerp- als een productie- en kwaliteitszorgtset.