kwaliteitscontrole

Kwaliteitscontrole is een verzameling activiteiten binnen kwaliteitsmanagement die gericht is op het waarborgen dat producten of diensten voldoen aan vastgestelde normen en klantverwachtingen. Het omvat inspecties, metingen en tests gedurende het productieproces en bij levering, evenals de evaluatie van resultaten tegen gedefinieerde specificaties. Het doel is tijdig defecten te detecteren, variatie te beheersen en uitval te voorkomen.

Kwaliteitscontrole versus kwaliteitszorg: kwaliteitscontrole is productgeoriënteerd en detectief van aard, terwijl kwaliteitsborging en kwaliteitsmanagement zich richten op processen en continue verbetering van de hele organisatie.

Methoden en technieken: steekproefsgewijze inspectie van inkomende materialen, in-process controles en eindcontrole van afgewerkte producten, evenals testprotocollen en metingen. Statistische procesbeheersing (SPC) met controlekaarten, tolerantieanalyses en meetmiddelenanalyse (MSA) helpen betrouwbaarheid en herhaalbaarheid te toetsen. Acceptatie- en broninspectie, evenals methoden zoals Six Sigma en Lean, ondersteunen variatie-reductie en efficiënte productie.

Toepassingsgebieden en normen: kwaliteitscontrole vindt vooral plaats in de maakindustrie, maar ook in software, dienstverlening en gezondheidszorg. Normen zoals ISO 9001 bieden eisen voor kwaliteitsmanagement, terwijl sectoren aanvullende kaders kunnen toepassen (bijv. IATF 16949 voor de auto-industrie).

Resultaten en indicatoren: defectpercentages, yield en proces-capaciteitsindicatoren zoals Cp en Cpk geven aan hoe stabiel en capabel een proces is en hoe conformiteit wordt gemeten. Uitdagingen zijn onder meer de kosten van inspectie, de juiste steekproefgrootte en het voorkomen van het doorschuiven van defecten naar latere fasen.

Geschiedenis: moderne kwaliteitscontrole vindt zijn oorsprong in inspectie en statistische kwaliteitscontrole, ontwikkeld door statistici als Walter Shewhart; later pleitten Deming en anderen voor continue verbetering en een kwaliteitscultuur.