procescapaciteitsindicatoren

Procescapaciteitsindicatoren zijn statistische maatstaven die aangeven in hoeverre een productie- of uitwerkproces in staat is om producten binnen de vastgestelde specificaties te leveren. Zij vergelijken de spreiding en de centrering van de procesuitkomsten met de afdelingspecificaties en geven daarmee een samengevat beeld van de capaciteits- en prestatieniveaus over een bepaald tijdsvenster.

De belangrijkste indicatoren zijn Cp, Cpk, Cpm, Pp en Ppk. Cp meet het potentieel van een proces door de breedte van de specificatiegrenzen te relateren aan de spreiding van de data: Cp = (USL − LSL) / (6 sigma). Cpk houdt rekening met de positionering van het gemiddelde ten opzichte van de specificaties: Cpk = min[(USL − mu)/(3 sigma), (mu − LSL)/(3 sigma)]. Cpm is een variant die rekening houdt met afwijking van een doelwaarde T: Cpm = (USL − LSL) / (6 * sqrt(sigma^2 + (mu − T)^2)). Pp en Ppk meten de prestaties over langere termijn met de totale spreiding: Pp = (USL − LSL) / (6 sigma_tot) en Ppk = min[(USL − mu)/(3 sigma_tot), (mu − LSL)/(3 sigma_tot)].

Interpretatie en toepassing: hogere waarden duiden op betere capaciteit; conversie naar doelgroeplimieten is contextafhankelijk, bijvoorbeeld een veel gehanteerde streefwaarde is 1,33 of hoger voor Cp/Cpk. Deze indicatoren vereisen stabiele data en normaal verdeling; ze zijn gevoelig voor metenfouten, outliers en procesveranderingen. Gebruik in combinatie met statistische procesbeheersing en herhaalde metingen om voortdurende verbetering te sturen.