zekerheid

Zekerheid is een Nederlands woord dat verwijst naar de staat of kwaliteit van zeker zijn, betrouwbaarheid en veiligheid. Het kan slaan op epistemische zekerheid (dat iets als waar wordt beschouwd met overtuiging), op praktische zekerheid (een hoge mate van voorspelbaarheid of vertrouwen in uitkomsten) en op sociale of juridische zekerheid (garanties, beschermingsmaatregelen). De term is afgeleid van het adjectief zeker, wat zoiets betekent als “veilig” of “zonder twijfel”.

In de epistemologie staat zekerheid vaak centraal in de vraag hoe zeker we kunnen zijn van kennis. In het dagelijks taalgebruik betekent zekerheid vaak dat iemand iets werkelijk weet, of ten minste met grote overtuiging gelooft. In praktische situaties wordt zekerheid uitgedrukt met uitdrukkingen als met zekerheid, en heeft dit betrekking op kansberekening, risicobeoordeling en besluitvorming.

In de maatschappelijke en juridische sfeer verwijst zekerheid naar garanties en bescherming. Voorbeelden zijn werkzekerheid, pensioenzekerheid en verzekeringszekerheid, die doelen zijn zoals stabiel inkomen en zekerheid over toekomstige verplichtingen. Verder spelen kwaliteits- en contractuele zekerheden een rol in bedrijfsvoering en consumentenbescherming.

Er bestaan ook kritische noties over zekerheid: absolute zekerheid wordt in veel filosofische tradities als een ongrijpbaar ideaal beschouwd en wordt betwijfeld; er wordt onderscheid gemaakt tussen zekerheid als psychologisch vertrouwen en zekerheid als kenniswaarde. Desalniettemin blijft zekerheid een belangrijk begrip in communicatie, beleid en dagelijks handelen. Zie ook: zekerheid, betrouwbaarheid, garantie, risicobeheer.