veilig

Veilig is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord met de betekenis van veilig of beveiligd. Het beschrijft situaties, omstandigheden, personen of voorwerpen die vrij zijn van gevaar of risico. Veilig kan zowel attributief worden gebruikt (een veilige situatie) als predicatief (de situatie is veilig). Het kan ook als bijwoord worden gebruikt in uitdrukkingen zoals veilig handelen, waarin het aangeeft dat men op een zorgvuldige of beschermde manier te werkgaat.

In het dagelijks taalgebruik wordt veilig toegepast in uiteenlopende contexten, zoals verkeersveiligheid, arbeidsveiligheid, productveiligheid en publieke veiligheid. Veelvoorkomende samenstellingen zijn veiligheid en veiligheids-woorden die verwijzen naar maatregelen, normen en systemen die bescherming bieden. Enkele voorbeelden zijn veiligheidsnormen, veiligheidsmaatregelen, veiligheidsgordels, en veiligheidsbeleid. Het tegenovergestelde is onveilig, wat verwijst naar gebrek aan veiligheid of verhoogd risico.

Grammaticaal kent veilig vergelijkingsvormen: veiliger (comperatief) en veiligste (superlatief). De bijpassende afleidingen en samenstellingen vormen een ruime woordfamilie, zoals veiligheidsvreemde uitdrukkingen (veiligheidsdienst, veiligheidsregio, veiligheidsscholen) en de substantief vorm veiligheid, die het geheel van maatregelen en omstandigheden rond veiligheid aanduidt.

Etymologisch blijft de precieze oorsprong van veilig relatief onduidelijk in populaire bronnen. Het woord is een zelfstandig, native Duits- Nederlands woord en heeft vaste læcons in zowel de Vlaamse als de Nederlandse omgangstaal. In vertaling toont veilig doorgaans overeenkomsten met het Engelse safe of secure, en met het Duitse sicher.