superponeren

Superponeren is het op elkaar plaatsen of samenvoegen van meerdere elementen, zodat ze tegelijk aanwezig zijn of gezamenlijk effect hebben. In de wetenschap, wiskunde en techniek verwijst het naar het principe van de superpositie: in een lineair systeem is de uiteindelijke respons gelijk aan de som van de responsen die door elk afzonderlijk element worden veroorzaakt.

De term is afgeleid van het Latijnse superponere, letterlijk “bovenop plaatsen”. Toepassingen komen voor in diverse vakgebieden, zoals wiskunde, fysica, elektrotechniek, signaalverwerking, beeldbewerking, fotografie en geneeskunde. In al deze contexten gaat het om het optellen of combineren van afzonderlijke invloeden of lagen tot een gezamenlijke uitkomst.

Voorbeelden van superponeren zijn onder andere: de combinatie van golven of signalen waarbij de totale golfvorm ontstaat uit de som van de individuele golven (interferentie en resonantie), het optellen van spanningen of stromen in lineaire elektrische netwerken, en het toelaten van meerdere toestanden in quantummechanica (een toestand kan worden geschreven als een lineaire combinatie van gewenste toestanden). In beeldbewerking en fotografie wordt vaak gewerkt met lagen die worden samengevoegd tot een eindafbeelding (overlay of compositing); bij analoge en digitale beeldvorming kan ook worden gesproken van additieve menging van kleurkanalen.

Beperkingen: de superpositie geldt doorgaans alleen voor lineaire systemen. Bij niet-lineaire interacties treden afwijkingen op, waardoor de som niet de werkelijkheid volledig beschrijft. In praktische toepassingen vereist dit soms benaderingen of andere modelleerprincipes.

Zie ook: principe van superpositie, additieve menging, beeldcompositie, overlay-technieken.