stoelgangtesten

Stoelgangtesten zijn medische laboratoriumtests die ontlasting analyseren om aandoeningen van de darmen en de spijsvertering op te sporen of uit te sluiten. Ze worden vaak gedaan bij aanhoudende diarree, buikpijn, bloed in de ontlasting, onverklaard gewichtsverlies of als onderdeel van darmkankerscreening en de monitoring van ontstekingsaandoeningen van de dieren.

Veelvoorkomende testen zijn onder meer:

- Fecale occult bloedtest (FOBT) en fecale immunochemische test (FIT), die verborgen bloed in de ontlasting kunnen aantonen. FOBT kan beïnvloed worden door voeding en medicijnen; FIT is doorgaans specifieker voor menselijk bloed.

- Ontlastingkweek (stool culture) zoekt naar ziekteverwekkers zoals bacteriën, virussen of parasieten die diarree kunnen veroorzaken en kan de keuze voor gerichte behandeling sturen.

- Multiplex PCR- of DNA-panel tests detecteren snel meerdere pathogenen tegelijk.

- Parasietentesten onderzoeken ontlasting op protozoa en wormen, vaak met microscopisch onderzoek of moleculaire technieken.

- Ontlastingcalprotectine (of lactoferrine) is een biomarker voor darmontsteking en kan helpen bij het onderscheid tussen inflammatoire en niet-inflammatoire diarree.

- C. difficile toxinetest detecteert toxines van Clostridioides difficile, een belangrijke oorzaak van antibioticageassocieerde diarree.

Procedures en logistiek:

Verzameling kan thuis of in een klinische setting plaatsvinden met een speciale kit. Meestal zijn meerdere monsters vereist en instructies omtrent bewaren (vaak koeling) en tijdige verzending naar het laboratorium dienen nauwkeurig te worden gevolgd.

Interpretatie en beperkingen:

Resultaten worden door een arts geïnterpreteerd in klinische context. Een positieve test wijst op een afwijking of infectie, maar sluit niet altijd de oorzaak af; een negatieve test sluit sommige aandoeningen niet uit. De gevoeligheid, specificiteit en mogelijke valse-positieve of -negatieve resultaten variëren per test en pathogeen, en soms volgen aanvullende onderzoeken.