specificiteit

Specificiteit is een begrip dat in meerdere vakgebieden wordt gebruikt om de mate van selectiviteit of gerichte werking aan te geven. Het beschrijft hoe een systeem, proces of maatregel gericht is op een bepaald doel en hoe slecht het andere doelen beïnvloedt. In de praktijk gaat het om onderscheid tussen wat wel en wat niet relevant is voor een gegeven context.

In de geneeskunde en diagnostiek verwijst specificiteit naar het aandeel echte negatieven onder de mensen zonder de aandoening. Het is de proportie van juist geclassificeerde non-patiënten. Een hoge specificiteit betekent weinig valse positieven. Vaak gaat een hogere specificiteit samen met een lagere gevoeligheid, waardoor een balans tussen beide kenmerken van belang is bij evaluatie van diagnostische tests.

In immunologie en biochemie verwijst specificiteit naar de selectiviteit van een molecuul of proces, zoals een antistof, receptor of enzym. Het gaat om binding of werking die primarily gericht is op één doelwit, met zo min mogelijk interactie met vergelijkbare moleculen. Cross-reactiviteit vormt hierbij een aandachtspunt omdat die de specificiteit kan verminderen.

In onderzoek en data-analyse speelt specificiteit ook een rol bij de interpretatie van meetapparatuur en tests, waarbij men samen met gevoeligheid en voorspellende waarden de diagnostische prestaties beoordeelt. ROC-curve analyse kan helpen bij het bepalen van de optimale balans tussen sensitiviteit en specificiteit voor een toepassing.

In het dagelijks taalgebruik verwijst specificiteit naar de mate van precisie en gerichtheid op specifieke kenmerken of criteria in beleid, communicatie en classificaties.