slijmvliesafwijking

Slijmvliesafwijking is een verzamelnaam voor afwijkingen van de slijmvliezen in het lichaam, zoals in de mondholte, neus, ogen of genitaliën. De afwijkingen kunnen voorkomen als veranderingen in kleur, structuur, textuur of door zweervorming en ontsteking. Ze kunnen tijdelijk optreden of chronisch zijn en variëren in oorzaak en ernst.

Oorzaken zijn onder meer lokale factoren zoals trauma, irritatie door tabak, alcohol of chemische stoffen, en infecties door bacteriën, virussen of schimmels. Daarnaast spelen inflammatoire en auto-immuun aandoeningen een rol, bijvoorbeeld lichen planus, pemphigoïde en pemphigus. Voedingsstoornissen, systemische ziekten (zoals diabetes of Sjögren-syndroom) en medicijnreacties kunnen eveneens slijmvliesafwijkingen veroorzaken. Verdwijning of verbetering hangt vaak samen met behandelen van de onderliggende oorzaak en het vermijden van irritatie.

Symptomen hangen af van de locatie en oorzaak. Mogelijke verschijnselen zijn pijn, branderig gevoel, roodheid, zwelling, het vormen van zweren of wittige of rode vlekken, en in sommige gevallen moeite met spreken of eten. Soms zijn afwijkingen asymptomatisch en worden ze bij toeval gevonden tijdens routineonderzoek.

Diagnose gebeurt doorgaans via klinisch onderzoek en anamnese. Bij onduidelijkheid kan een biopsie met histopathologisch onderzoek, microbiologisch testen of aanvullende beeldvorming nodig zijn. Afhankelijk van de oorzaak kan behandeling bestaan uit lokale therapieën (maalijzende of inspuitingen, mondspoelingen), antischimmel- of antibiotica, ontstekingsremmende medicatie, of behandeling van een onderliggende systemische aandoening. Preventie richt zich op goede mond- en huidhygiëne, vermijden van irritatie en tijdige medische evaluatie bij aanhoudende afwijkingen.