sedimentstructuur

Sedimentstructuur, ook wel sedimentaire structuur genoemd, verwijst naar de interne ordening en textuur van sedimentaire gesteenten die tijdens afzetting, transport en diagenese ontstaan. Deze structuren geven aanwijzingen over de depositiesomstandigheden, zoals energie, waterstroming, klimaat en nabijheid van kust of riviermondingen, en helpen bij het reconstrueren van geologische geschiedenis.

De belangrijkste structuren zijn onder meer laagvorming (stratificatie), waarbij parallelle of licht hellende lagen ontstaan door opeenvolgende afzettingsgebeurtenissen. Kruislagevorming (cross-bedding) bestaat uit schuine lagen die doorgaans duinen- of rivierbeddaliteit weerspiegelen door migratie van sedimentaal zand. Gradaire of gradueel veranderende bedding laat een sequentie zien waarin de korrelgrootte within een bed afneemt of toeneemt, vaak gerelateerd aan stromingscondities. Rippellaminate zien we als kleine, meestal millimetergrote golvingen aan het oppervlak van laminae die door stroming of wind worden veroorzaakt. Modderkraken ontstaan wanneer modderige sedimenten uitdrogen en krimpen, waardoor scheuren ontstaan die later kunnen worden ingevuld door nieuw sediment. Bioturbatie, het door organismen doorboren van sedimentlagen, kan oorspronkelijke gelaagdheid verstoren en nieuwe structuren creëren.

Naast deze hoofdtypen bestaan sedimentaire structuren uit mondingen van stromingsafwisseling, erosie- en sedimentkansen zoals striemen, kleifouten en geopende scheuren. Het bestuderen van sedimentstructuren gebeurt ter plaatse en in laboratorium door inspectie van wandelingen, kloven, en dunne samenvattingen, waardoor een betrouwbaar beeld van de afzettingsomstandigheden en omgeving kan worden gevormd.