stratificatie

Stratificatie is het proces waarbij systemen, materialen of samenlevingen in lagen of strata worden verdeeld op basis van kenmerken. Het concept wordt gebruikt in verschillende vakgebieden, waaronder sociologie, geologie en milieuwetenschappen. Stratificatie kan ruimtelijk of temporeel voorkomen en impliceert doorgaans een hiërarchie van lagen met verschillende eigenschappen of functies.

Sociale stratificatie verwijst naar de ordening van mensen in maatschappelijke lagen op basis van ongelijk verdeelde hulpbronnen zoals inkomen, opleiding, beroep en macht. Typische modellen spreken van klassen, standen of castes. Stratificatie beïnvloedt kansen en mobiliteit: hogere lagen hebben vaak betere toegang tot onderwijs, gezondheidszorg en werk. Indicatoren zoals inkomensongelijkheid, scholingsniveau en arbeidsdeelname worden gebruikt om beleid en maatschappelijke trends te analyseren.

Geologische stratificatie verwijst naar de opbouw van aardlagen die in de loop der tijd zijn afgezet. Sedimentaire gesteenten bestaan uit opeenvolgende lagen die weerspiegelen wat er ter plaatse gebeurde. Stratigrafie bestudeert deze lagen en hun volgorde, met concepten zoals formatie en relatieve datering via de superpositie. Stratificatie levert informatie over verleden klimaatgebeurtenissen, zeestromen en landschap.

Andere vormen van stratificatie komen voor in chemische systemen, waterkolommen en de atmosfeer. Chemische stratificatie ontstaat door verschillende dichtheden of oplosbaarheden van stoffen, waardoor lagen ontstaan. Atmosferische stratificatie kenmerkt zich door temperatuur- en samenstelling in verschillende hoogtelagen. Ecologische stratificatie beschrijft gelaagde habitats waarin diverse soorten afhankelijk zijn van specifieke micro-omstandigheden.

Stratificatie is een fundamenteel begrip in meerdere disciplines: het helpt patronen te begrijpen, reconstructies te maken en beleid af te stemmen op zowel maatschappelijke als natuurlijke processen.