plantgroei

Plantgroei is het proces waarbij planten in lengte en lichaamsmassa toenemen door celdeling en celuitzetting. Het omvat zowel cellulaire veranderingen als morfologische aanpassingen en wordt beïnvloed door genetische potentie en omgevingsfactoren. Groei vindt voornamelijk plaats via meristemen: apicale meristemen aan de toppen van wortels en scheuten veroorzaken primaire groei, terwijl laterale meristemen bij houtachtige planten secundaire groei tot diameter en dikte mogelijk maken.

In veel planten verloopt groei in fasen: een periode van snelle vegetatieve groei, gevolgd door een overgang naar reproductieve groei. De groeisnelheid en het eindbeeld hangen af van genetische factoren en omgevingssignalen zoals daglengte, temperatuur, lichtkwaliteit en watertoevoer. De groei kan worden beschreven met groeicurves die relatieve groei en biomassaontwikkeling tonen, en modellen zoals Gompertz of logistieke curves worden vaak gebruikt in systemen voor gewasbeheer.

Groei wordt gereguleerd door plantenhormonen, waaronder auxine, cytokinine, gibberelline, abscisinezuur en ethyleen, die celgroei, deling en rijping sturen. Daarnaast bepalen factoren als licht, water, bodemnutriënten (N, P, K) en temperatuur samen de groeivooruitzichten. De interactie tussen genetische aanleg en omgeving bepaalt hoe efficiënt een plant resources omzet in groei en uiteindelijk in opbrengst of reproductieve structuur.

Toepassingen en beheer van plantgroei zijn van belang voor landbouw, tuinbouw en bosbouw. In kassen en velden worden lichtbeheer, CO2, irrigatie en bemesting afgestemd op groeifasen om opbrengst en efficiëntie te verbeteren. Duurzaam groeibeheer richt zich op een evenwichtige levering van water en nutriënten en op het verminderen van stressfactoren zodat de plant gezond blijft en productiviteit behoudt.