nieraandoeningen

Nieraandoeningen zijn aandoeningen van de nieren en het urinewegstelsel die de filtratie van bloed, de vocht- en elektrolytenbalans en de regulatie van de bloeddruk kunnen beïnvloeden. Nieren verwijderen afvalstoffen, produceren hormonen zoals erythropoëtine en renine, en spelen een rol bij de activatie van vitamine D. Een verscheidenheid aan ziekten kan de nierfunctie aantasten.

Veel voorkomende categorieën zijn acute nierinsufficiëntie (AKI), chronische nierziekte (CKD), glomerulonefritis, pyelonefritis, nefrotisch syndroom, polycystische nierziekte en nierstenen. AKI ontstaat vaak door plotseling verlies van bloedtoevoer of giftige invloeden, CKD ontwikkelt zich geleidelijk door langdurige schade, en andere aandoeningen richten zich op de filtereenheden (glomeruli) of de urinewegen.

Oorzaken en risicofactoren omvatten diabetes en hoge bloeddruk, autoimmune- en ontstekingsziekten, nierobstructies, infecties, toxische stoffen zoals sommige medicatie en alcohol, en erfelijke aandoeningen. Leefstijl en comorbiditeiten spelen een grote rol bij het beloop van veel nieraandoeningen.

Symptomen variëren en kunnen oedeem (vochtophoping), hoge bloeddruk, verminderd urinevolume, bloed of schuimige urine, vermoeidheid en misselijkheid omvatten. In gevorderde stadia kunnen verwardheid en algemene malaise optreden als de nierfunctie sterk afneemt.

Diagnostiek omvat urineonderzoek (proteïne- en bloed in urine), bloedtesten (creatinine, geschatte GFR, elektrolyten), beeldvorming (ograag, CT, MRI) en soms een nierbiopt om de oorzaak vast te stellen.

Behandeling hangt af van de oorzaak en kan bestaan uit controle van bloeddruk en bloedsuiker, preventie van verdere schade, medicatie die de nieren beschermen, dialyse bij gevorderde ziekte en niertransplantatie bij eindstadium. Preventie benadrukt tijdige screening bij risico’s, een gezonde levensstijl en vermijden van nefrotoxische middelen.