mondkanker

Mondkanker is een maligne tumor die ontstaat in de mondholte. De mondholte omvat de lippen, de tong, de mondbodem, het gehemelte, het tandvlees en het slijmvlies van de wangen. De meeste mondkankers zijn plaveiselcelcarcinomen en maken deel uit van hoofd-halskanker. Soms kunnen tumoren zich uitbreiden naar nabijgelegen gebieden en lipkanker of keelgebied betrokken raken, wat onder andere van invloed is op diagnose en behandeling.

Risicofactoren zijn onder meer roken en overmatig alcoholgebruik, die het risico aanzienlijk verhogen. HPV-infectie, vooral HPV-16, wordt geassocieerd met kanker in de mond en keel. Langdurige blootstelling aan zonlicht kan lipkanker veroorzaken. Een slecht voedingspatroon, een slechte mondhygiëne en bepaalde regionale gewoonten (bijv. betel- of slokgewoonten) kunnen ook bijdragen.

Symptomen zijn onder meer een aanhoudende zweer of wond in de mond die niet geneest binnen twee tot drie weken, een knobbel of zwelling, pijn of gevoelloosheid, moeite met kauwen of slikken, en losse tanden of veranderingen in het bekkende gevoel. Witte of rode vlekken kunnen ook voorkomen.

Diagnose verloopt meestal via een lichamelijk onderzoek door een huisarts of tandarts, gevolgd door een biopsie voor microscopisch onderzoek. Beeldvorming (CT, MRI, PET-CT) bepaalt de omvang en eventuele uitzaaiingen en helpt bij de staging.

Behandeling is afhankelijk van stadium en locatie en kan bestaan uit chirurgie, radiotherapie, chemotherapie, chemoradiatie of gerichte therapieën en immunotherapie. Nazorg omvat vaak revalidatie van spraak en slikken.

Preventie richt zich op niet roken, matig alcoholgebruik, HPV-vaccinatie waar aanbevolen, bescherming tegen zonlicht voor de lip en regelmatige mondzorg en controles bij de tandarts. Prognose varieert met stadium en HPV-status; vroeg opsporing verbetert de kans op genezing.