hoofdhalskanker

Hoofdhalskanker verwijst naar kanker die ontstaat in de weefsels van het hoofd en de hals. Het omvat tumoren in de mondholte, keelholte, het strottenhoofd, de neusholte, bijholten en soms speekselklieren. De meeste gevallen komen voor bij volwassenen, en de exacte locatie bepaalt het behandelplan en de prognose.

Belangrijke risicofactoren zijn roken en overmatig alcoholgebruik. HPV-gerelateerde kankers (vooral in de oropharynx) komen vaker voor en hebben vaak een betere prognose. Andere factoren zijn blootstelling aan stof zoals asbest of houtstof, langdurige zonblootstelling aan de lip en een ongezond dieet. Leeftijd en mannelijk geslacht verhogen het risico.

Symptomen variëren per locatie maar kunnen zijn: aanhoudende keelpijn of heesheid, moeite met slikken (dysfagie), een pijnloze zwelling in de hals, mondzweren die niet genezen, bloedingen uit de mond, gehoor- of oorpijn en ademhalingsproblemen in gevorderde gevallen.

Diagnose bestaat uit een lichamelijk onderzoek, endoscopie met biopt en beeldvorming zoals CT- of MRI-scan en soms een PET-CT. De tumor wordt gestaged met het TNM-systeem en HPV-status kan worden bepaald met p16-immunohistochemie of andere testen.

Behandeling hangt af van locatie en stadium en wordt meestal uitgevoerd door een multidisciplinair team. Mogelijke opties zijn chirurgie, radiotherapie, chemotherapie en, afhankelijk van de tumor, immunotherapie of gerichte therapieën. Doel is genezing waar mogelijk, of behoud van functie bij gevorderde tumoren.

De prognose varieert sterk met het stadium en de HPV-status. HPV-positieve tumoren hebben doorgaans een betere uitkomst. Na behandeling volgt regelmatige nazorg om terugkeer van de ziekte of bijwerkingen te monitoren. Preventie richt zich op rook- en alcoholbeperking, HPV-vaccinatie en zonbescherming van de lip.