lichtgebrek

Lichtgebrek is een term die verwijst naar een ontoereikende hoeveelheid licht in een omgeving of aan blootstelling aan licht voor levende wezens. Het kan slaan op een gebrek aan natuurlijk daglicht in gebouwen of op een tekort aan lichtinval op een bepaald moment, maar ook op fysiologische omstandigheden waarbij het lichaam onvoldoende lichtsignalen krijgt.

In de bouw en interieur wordt met lichtgebrek vaak bedoeld dat ruimten niet voldoende verlicht zijn. Een laag lichtniveau kan leiden tot vermoeidheid, concentratieproblemen, hoofdpijn en een verhoogd risico op ongelukken. Gebouwenontwerp, raamindeling en schaduwwerking spelen daarbij een rol. Richtlijnen voor gewenste verlichting variëren per toepassing, maar men streeft doorgaans naar voldoende helderheid voor zicht en comfort.

Biologisch heeft lichtgebrek invloed op planten en dieren. Planten hebben licht nodig voor fotosynthese; bij gebrek aan licht groeit een plant traag, kan bladkleur veranderen en etiolatie optreden. In tuinbouw en voedselgewassen is voldoende verlichting cruciaal voor groei en rendement.

Bij mensen kan gebrek aan blootstelling aan licht de biologische klok verstoren, wat slaap, stemming en alertheid beïnvloedt. In extreme gevallen kan lichttherapie worden toegepast, bijvoorbeeld bij seizoensgebonden depressie. Ook in de gezondheidszorg en openbare ruimten wordt verlichting gebruikt om dergelijke effecten te voorkomen.

Preventie en mitigatie combineren ontwerpkeuzes met verlichtingstechniek: betere daglichtexpositie, gebruik van kunstlicht dat daglicht nabootst, en regelmatige blootstelling aan licht. In tuinbouw en dierverblijven worden gespecialiseerde lichtsystemen ingezet om tekorten te voorkomen.