kauwvlakken

Kauwvlakken, ook wel occlusale vlakken genoemd, zijn de delen van tanden die deelnemen aan het malen en pletten van voedsel. Bij het volwassen gebit bevinden ze zich vooral op de achterste tanden: premolaren en molaren. De kauwvlakken van de boven- en onderkaak komen tegen elkaar in de kauwstand en vormen samen een occlusale tafel.

De structuur van een kauwvlak bestaat uit cuspiden of randen, groeven, fossae (putjes) en ridges (randkammen). Het oppervlak is meestal onderverdeeld in centrale fossae en marginale randen; bij sommige tanden kunnen extra kenmerken zoals een obliquus- of andere ruggen aanwezig zijn. De groeven en pits spelen een rol bij de mechanische verwerking van voedsel en bepalen mede hoe het kauwen verloopt.

Functie en occlusie: het kauwvlak levert contactpunten met het tegenovergestelde tandbestand en biedt het vlak waarop kauw- en schurende bewegingen plaatsvinden. Door de vorm en oriëntatie van de cuspiden en groeven wordt de kracht tijdens het kauwen verdeeld over het gebit, wat bijdraagt aan effectieve vertering en kaakstabiliteit.

Klinisch belang: occlusale oppervlakken zijn vaak vatbaar voor cariës in groeven en putjes en kunnen door verstopping of breedte van de groeven moeilijk reinigbaar zijn. Fissuren kunnen worden afgedicht met sealants om cariës te voorkomen. Daarnaast kunnen slijtage en attritie optreden bij onregelmatige of overmatige kaakbewegingen.

Variatie: de morfologie van kauwvlakken varieert tussen tanden en tussen boven- en onderkaak. Molaren hebben doorgaans complexere kauwvlakken met meerdere cuspiden dan premolaren, wat invloed heeft op de occlusie en het onderhoud van het gebit.