kaakstabiliteit

Kaakstabiliteit verwijst naar het vermogen van de onderkaak om in rust en tijdens functioneren in een stabiele positie te blijven. In de tandheelkunde wordt stabiliteit vaak beoordeeld aan de hand van de occlusie, de integriteit van het kaakgewricht (temporo-mandibulair gewricht, TMJ) en de neuromusculaire coördinatie van kauwspieren. Goede kaakstabiliteit draagt bij aan efficiënte kauwfunctie, minimale pijn en een consistente gebitspositie.

Factoren die de kaakstabiliteit beïnvloeden zijn onder meer de staat van de dentitie, de huidige occlusale relaties (bijvoorbeeld normale sluitbus, diepe beet, open beet of kruisbeet), en eventuele disfuncties van het TMJ. Verlies van tanden, onregelmatige tandafstand, slecht passende restauraties of prothetische reconstructies kunnen de krachtsverdeling veranderen en instability veroorzaken. Bruxisme en andere parafuncties kunnen bovendien leiden tot spanningsverliezen of slijtage die de stabiliteit ondermijnen.

Diagnostiek omvat klinisch onderzoek van bewegingen, klem- en kauwpatronen, palpatie van kauwspieren en auscultatie of palpatie van TMJ-gerelateerde geluiden. Aanvullend beeldvormend onderzoek kan bestaan uit panoramische röntgenfoto’s, CBCT en indien TMJ-pathologie vermoed wordt, MRI. Een occlusie-analyse en functionele testen helpen bij het vaststellen van oorzaken van instabiliteit.

Behandeling richt zich op de onderliggende oorzaken en kan bestaan uit orthodontie, restauratieve ingrepen (kroon- en brugwerk, implantaten), occlusale correcties, en use van occlusale schildjes of spalken voor bruxisme. Soms is fysiotherapie, pijnstilling en preventieve maatregelen essentieel. Doel is een duurzame, pijnvrije en functionele kaakpositie.