inheemse

Inheemse is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat native of indigene betekenis aangeeft. Het wordt gebruikt om zaken te beschrijven die van oorsprong zijn uit een bepaalde regio, zoals soorten planten en dieren, ecosystemen en populaties, maar ook menselijke groepen. In verschillende vakgebieden—biologie, ecologie, geografie en antropologie—duidt het op oorsprong en langdurige aanwezigheid in een gebied.

In de biologie en ecologie onderscheidt inheemse soorten zich van niet-inheems of exoot. Een inheemse soort is van nature aanwezig in een regio en maakt deel uit van de lokale biodiversiteit, terwijl niet-inheemse of geëxporteerde soorten elders vandaan komen of daarheen zijn gebracht. In landbouw en horticultuur spreekt men vaak over inheemse soorten als onderdeel van het regionale erfgoed en biodiversiteit.

In de antropologie en geschiedenis kan inheemse verwijzen naar de oorspronkelijke bewoners van een gebied, vaak in contrast met latere migranten of koloniale bevolkingsgroepen. Het gebruik van de term kan gevoelig liggen vanwege politieke en ethische contexten rond rechten, erkenning en culturele identiteit.

Endemisch en inheems zijn verwante maar niet synoniem. Endemisch verwijst naar een soort die beperkt is tot een specifieke geografische regio of habitat, terwijl inheems een bredere betekenis kan hebben van oorsprong in een groter gebied. Niet alle inheemse soorten zijn endemisch; sommige komen wijdverspreid voor binnen een land of regio.

Etymologie: inheemse komt van in- plus heem, met wortel in het woord voor thuis of homeland.