immuunfactoren

Immuunfactoren zijn moleculaire en cellulaire componenten die de immuunrespons van het lichaam sturen, reguleren en versterken. Ze fungeren als signalen, herkenningspunten en effectoren in zowel de aangeboren als de verworven immuniteit. Voorbeelden hiervan zijn immunoglobulinen (antilichamen), cytokinen, complementensysteem en diverse immuuncellen zoals T- en B-lymfocyten.

Immuunfactoren worden doorgaans onderverdeeld in aangeboren (innate) en verworven (adaptive) factoren. Innate factoren omvatten cytokinen zoals interleukinen, interferonen en TNF-α, het complementensysteem, en antimikrobiele peptiden. Verworven factoren bestaan uit immunoglobulinen en de T- en B-cellen die specifieke responsen kunnen oproepen.

Ze werken samen door herkenning van ziekteverwekkers, signaaltransductie en activering van effectoren. Antilichamen neutraliseren pathogenen en markeren ze voor vernietiging; cytokinen coördineren de rekrutering en activiteit van andere immuuncellen; het complementensysteem kan pathogenen lyseren of opsoniseren. Immuncellen communiceren via chemokines en andere mediatorstoffen.

Een onvolledig of dysfunctief immuunsysteem kan leiden tot infectiegevoeligheid, immunodeficiënties, allergieën of auto-immuunziekten. Verstoringen in cytokinebalans dragen bij aan chronische ontsteking; defecten in antistofproductie of T- en B-celfunctie kunnen resulteren in onvoldoende vaccinrespons of ziekte.

Factoren zoals leeftijd, voeding, slaap, stress en algemene gezondheid beïnvloeden immuunfactoren. Oudere volwassenen hebben vaak veranderde cytokineprofielen en lagere niveaus van bepaalde immunoglobulinen. Tekorten aan micronutriënten zoals vitamine A, D en zink kunnen de immuunfunctie verminderen.

In klinische praktijk worden immuunfactoren vaak onderzocht met bloedtesten. Voorbeelden zijn metingen van immunoglobulinen (IgG, IgA, IgM), complementcomponenten (C3, C4) en cytokineprofielen, bedoeld om de immuunstatus te beoordelen, immunodeficiëntie op te sporen of de respons op behandeling te volgen.