neutraliseren

Neutraliseren is een chemisch proces waarbij een zuur reageert met een base. Tijdens deze reactie ontstaan meestal een zout en water, en de oplossing krijgt doorgaans een pH die dichter bij neutraal ligt dan die van de beginstoffen. De uitkomst hangt af van de sterkte van het zuur en de base en van hun hoeveelheden; zwakke zuren en zwakke basen leveren vaak minder volledige neutralisatie.

Voorbeelden van verhoudingen en uitkomsten zijn onder meer HCl + NaOH → NaCl + H2O en H2SO4 + 2 NaOH → Na2SO4 + 2 H2O. Ook CH3COOH + NaOH → CH3COONa + H2O illustreert dat zwakke zuren nog steeds kunnen neutraliseren, zij het mogelijk minder volledig. Het principe blijft hetzelfde: tegenstellingen reageren tot een stabielere toestand ontstaat, met zout en water als vaak voorkomende eindproducten.

Toepassingen van neutralisatie zijn breed. In laboratoria en onderwijs wordt neutralisatie veel gebruikt bij titraties en pH-regeling. In afvalwater- en drinkwaterzuivering helpt neutralisatie overtollige zuren of basen te verwijderen om de gewenste pH te behalen. In de landbouw kan neutralisatie worden toegepast om bodems te corrigeren, bijvoorbeeld bij zure bodems. Ook in de voedings- en farmaceutische industrie is pH-aanpassing via neutralisatie gebruikelijk om stabiliteit en kwaliteit te waarborgen.

Belangrijke concepten bij neutralisatie zijn de equivalence point, bufferwerking en de pH-curve. De reacties kunnen exotherm zijn, wat veiligheidsmaatregelen vereist bij het mengen van zuren en basen.