hopeloos

Hopeloos is een woord uit het Nederlands dat als bijvoeglijk naamwoord en als bijwoord kan fungeren. Het beschrijft een gebrek aan hoop of een gevoel van wanhoop, en kan ook verwijzen naar een situatie die geen uitzicht op verbetering biedt. Voorbeelden zijn: “Het is hopeloos om nog langer te blijven proberen” en “een hopeloze situatie”.

Etymologie en vormgeving: hopeloos is opgebouwd uit het zelfstandig naamwoord hoop en het achtervoegsel -eloos, waarmee zonder of gebrek aan wordt uitgedrukt. Het is verwant aan samenstellingen als uitzichtloos en behoort tot de gangbare woordenschat van het moderne Nederlands. In gebruik kan het zowel formeel als informeel voorkomen.

Grammaticaal gebruik: als predicatief bijvoeglijk gebruikte zinsdeel: “Dat is hopeloos.” Als attributief bij een de-woord als “een hopeloze situatie.” In sommige informele contexten kan het bijwoordelijk worden gebruikt, bijvoorbeeld in zinnen over pogingen of inspanningen die als zinloos worden gezien.

Context en connotatie: hopeloos heeft doorgaans een sterke negatieve connotatie en wordt gebruikt om teleurstelling, moedeloosheid of een gebrek aan perspectief uit te drukken. In literatuur, media en psychologische discussies kan het voorkomen als aanduiding van een negatieve toestand, zonder dat het op een specifieke diagnose wijst. Het woord heeft ant�noniemen zoals hoopvol of uitzichtloos is negatief maar geen direct antoniem; gebruikelijk tegenoverstellingen zijn hoopvol en optimistisch.

Zie ook: hoop, hoopvol, wanhoop, hopeloosheid, uitzichtloos.