gezondheidsrisk

Een gezondheidsrisico is de kans op het optreden van een ongunstig gezondheidseffect als gevolg van blootstelling aan een risicofactor of hazard. In correct Nederlands wordt meestal gesproken van gezondheidsrisico; gezondheidsrisk wordt soms als anglicisme of foutieve spelling gebruikt. Het begrip wordt veel gebruikt in de volksgezondheid, klinische zorg en milieubeheer.

Risico’s komen voort uit verschillende bronnen, zoals omgevingsfactoren (luchtverontreiniging, geluid, warmte), gedragsfactoren (roken, alcohol, ongezond dieet), organismen (infectieziekten), genetische aanleg en beroepsgebonden blootstelling. De ernst van een gezondheidsrisico hangt af van de waarschijnlijkheid dat de blootstelling leidt tot ziekte en van de ernst van de mogelijke uitkomst.

Risicobeoordeling gebruikt epidemiologisch bewijs en blootstellingsdata om risico’s te kwantificeren. Methoden omvatten het berekenen van relatieve risico’s, kansverhoudingen en absolute risico’s, en het evalueren van onzekerheden en variabiliteit in gegevens.

De aanwezigheid van gezondheidsrisico’s wordt mede bepaald door sociale en economische factoren, leefstijl, preventie en toegang tot zorg. Publieke en beleidsmaatregelen kan risico’s verkleinen door bijvoorbeeld milieuregulering, voorlichting en screeningsprogramma’s.

Voorbeelden van belangrijke gezondheidsrisico’s zijn luchtverontreiniging die ademhalingsziekten veroorzaakt, roken en tabaksrook die longkanker en hartaandoeningen bevordert, obesitas gerelateerde aandoeningen, en beroepsmatige blootstelling aan giftige stoffen.

Het begrip kent beperkingen: risico’s zijn probabilistisch en afhankelijk van gegevenskwaliteit. Communicatie van gezondheidsrisico’s vereist duidelijkheid over onzekerheden en interactieve afstemming met doelgroepen.