epidemiologisch

Epidemiologisch is het Nederlandse bijvoeglijk naamwoord afgeleid van epidemiologie en verwijst naar alles wat met de studie van de verspreiding en determinanten van gezondheidsgerelateerde verschijnselen in populaties te maken heeft, en naar de methoden die worden gebruikt om ziektepatronen te meten en te analyseren.

Het vakgebied omvat onderzoeksontwerp (cohort-, case-control- en dwarsdoorsnede onderzoeken), databronnen (registraties, bevragingen, administratieve gegevens) en meeteenheden zoals incidentie, prevalentie, mortaliteit en relatieve risico’s (RR), odds ratio’s (OR) en hazard ratios (HR). Analytische benaderingen omvatten descriptieve statistiek, regressieanalyse en overlevingsanalyse, met aandacht voor bias- en confoundingcorrectie. Ook surveillance en uitbraakonderzoek maken deel uit van epidemiologisch werk.

Toepassingen vinden plaats in de publieke gezondheidszorg en klinische praktijk: epidemiologische analyses informeren preventie- en controlemethoden, de toedeling van middelen, evaluatie van interventies en screeningprogramma’s, en beleidsbeslissingen op nationaal en regionaal niveau.

Beperkingen van epidemiologische studies liggen onder meer in biases zoals selectie- en informatiebias, confounding, meetfouten en ecologische valk, evenals het feit dat associaties geen causaliteit bewijzen en de generaliseerbaarheid kan variëren tussen populaties en contexten. Desondanks vormen epidemiologische methoden een fundamenteel hulpmiddel voor begrip van ziektepatronen en het bevorderen van volksgezondheid.