gesteentezout

Gesteentezout, ook wel rotszout of haliet genoemd, is een sedimentair mineraal dat voornamelijk bestaat uit natriumchloride (NaCl). Het komt voor als zoute lagen in evaporite-afzettingen die ontstaan wanneer zoutwater in afgesloten bassins verdampt.

Vorming en voorkomen

Gesteentezout vormt zich in omgevingen waar langdurige verdamping plaatsvindt, zoals afgesloten zeearmen, zoutvijvers en zoutpannen. Bij verdamping lossen de opgeloste zouten op en kristalliseert natriumchloride in de overblijvende oplossing. Deze evaporietlagen kunnen meters dik zijn en komen voor in sedimentaire basissen wereldwijd.

Eigenschappen en verspreiding

Fysiek kenmerkende rotszoutkristallen zijn vaak kubisch, kleurloos tot wit en hebben een glasachtige glans. Het oppervlak en de impuriteiten in de laag bepalen de kleur en textuur. Wereldwijd bevinden rotszoutlagen zich in talrijke zoutbassins en mineraalrijke formaties, met grote afzettingen in verschillende continenten.

Toepassingen en winning

Het belangrijkste gebruik is als ruwe natriumchloride voor de wegen- en chemische industrie. Het wordt ingezet voor winterdienst vanwege zijn smeltende werking en als grondstof voor productieprocessen zoals chloor en natriumhydroxide. Na zuivering kan rotszout ook worden verwerkt tot eetbaar zout. Winning gebeurt via ondergrondse mijnbouw, solution mining (injectie van water om zout op te lossen) en, in droogtegebieden, traditionele zoutpannen en evaporatieputten.

Milieu en veiligheid

Mijnbouw van gesteentezout kan leiden tot stofvorming, verkeers- en klimaatgerelateerde effecten, en mogelijk waterverontreiniging als overmatige zoutafvoer optreedt. Omgevingsimpacten worden beheerd via regelgeving, monitoring en technologische maatregelen.