waterverontreiniging

Waterverontreiniging is het toevoegen van verontreinigende stoffen aan wateren zoals rivieren, meren, grondwater en kustwater, waardoor de waterkwaliteit afneemt en functies als biodiversiteit, drinkwaterkwaliteit en recreatieve mogelijkheden in gevaar komen. Het gebied omvat zowel oppervlakkig als ondergronds water en kan zowel ecologische als menselijke gezondheid raken.

Oorzaken en bronnen zijn onder te verdelen in puntbronnen en diffusiebronnen. Puntbronnen zijn bijvoorbeeld industriële lozingen, afvalwater van stedelijke installaties en lekkages in opslag of transport. Diffusiebronnen omvatten landbouwafvoer met nutriënten (zoals nitraat en fosfaat), regenwaterafvoer, erosie, bodemdepositie en atmosferische depositie. De belangrijkste verontreinigende stoffen zijn nutriënten, organische chemicaliën, metalen, microplastics en ziekteverwekkers.

Gevolgen van waterverontreiniging zijn onder meer ecologische verstoringen door eutrofiëring, wat leidt tot algenbloei, zuurstofgebrek en verlies van biodiversiteit. Chemische en toxische effecten treffen waterorganismen en kunnen de voedselketen beïnvloeden. Voor mensen kunnen verontreinigingen drinkwater en recreatie beïnvloeden en via consumptie van besmet voedsel gezondheidsrisico’s opleveren.

Typen verontreiniging variëren van voedingsstoffen (nitraat, fosfaat) tot organische verbindingen (pesticiden, oplosmiddelen, farmaceutische stoffen, PAK’s), metalen (lood, kwik, cadmium), microplastics en microbiologische verontreiniging (pathogenen). De aanwezigheid en combinatie van stoffen bepalen de risicoprofielen van waterlichaam en de benodigde maatregelen.

Beheer en preventie omvatten wet- en regelgeving (zoals de Kaderrichtlijn Water) en nationale normen, monitoring door milieu-instanties en waterschappen, en technische maatregelen zoals afvalwaterzuivering en bronaanpak. Preventie richt zich op betere landbouwpraktijken, industriële ontlasting en sanering van verontreinigde locaties.