voedselketen

Een voedselketen is een eenvoudige voorstelling van de energiestroom in een ecosysteem. Organismen worden gerangschikt volgens wie wie eet. Producenten, meestal planten en algen, zetten zonlicht om in chemische energie via fotosynthese en vormen de eerste schakel. Consumenten nemen energie op door te eten: primaire consumenten (planteneters), secundaire consumenten (vleeseters of omnivoren) en hogerop. Reducenten of detritivoren zoals bacteriën en schimmels breken dode materiaal af en recyclen nutriënten.

Energie- en nutriëntenstromen zijn ongelijk verdeeld: bij elke stap gaat een deel verloren door warmte en stofwisseling. Slechts een fractie van de energie komt door naar het volgende niveau (ongeveer tien procent, de 10%-regel). Dit beperkt de lengte van voedselketens en stimuleert verbindingen met andere ketens.

In de werkelijkheid vormen voedselketens een web; meerdere ketens zijn met elkaar verweven. Een verandering in één schakel, zoals het verdwijnen van een sleutelsoort, kan grote gevolgen hebben voor de rest van het netwerk.

Voorbeelden: bosketen – bomen, herten, roofdieren; mariene keten – fytoplankton, zoöplankton, kleine vissen, grotere vissen. Detritusketens met afbraakorganismen spelen eveneens een belangrijke rol.

Het begrip voedselketen is fundamenteel voor ecologie en biodiversiteitsbeheer; het helpt bij het inschatten van de impact van verstoringen op ecosystemen.