geheugengebied

Geheugengebied is een verzamelterm voor de netwerken in de hersenen die geheugen mogelijk maken. In de huidige neurowetenschap verwijst men meestal naar het hippocampale systeem in de medial Temporal lobe en de verbindingen met aangrenzende cortex, zoals de entorhinale, parahippocampale en perirhinale cortex. Daarnaast spelen frontale en pariëtale netwerken een rol bij geheugenopslag, oproeping en geheugencontrole. Gezamenlijk vormen deze regio’s een functioneel netwerk dat betrokken is bij codering, consolidatie en retrieval van herinneringen.

Het geheugen bestaat uit verschillende subsystemen. Het hippocampusgebied is cruciaal voor het vormen van nieuwe episodische herinneringen en voor ruimtelijke navigatie. Naarmate herinneringen consolideren, worden ze via netwerken naar neocorticale gebieden overgebracht voor langdurige opslag. De prefrontale cortex en verwante gebieden dragen bij aan het opvragen van herinneringen, het kiezen van strategieën en het temporary werken met informatie in het werkgeheugen.

Beschadiging of disfunctioneren van het geheugengebied kan leiden tot geheugenstoornissen, zoals anterograde amnesie na letsel aan de medial temporal lobe. Dementie, waaronder de ziekte van Alzheimer, raakt vaak het hippocampus en omliggende cortex en gaat gepaard met geleidelijk geheugenverlies. Veroudering gaat vaak gepaard met afname van hippocampale volume en wijzigingen in connectiviteit tussen geheugenregio’s.

Onderzoek naar het geheugengebied maakt gebruik van beeldvormingstechnieken zoals fMRI, neuropsychologische tests en, in sommige gevallen, lesies bij dier- en mensstudies, om de functies en netwerken van geheugen in kaart te brengen.