Dementie

Dementie is een syndroom waarbij geheugenverlies en achteruitgang van cognitieve functies zodanig zijn dat dagelijks functioneren wordt belemmerd. Het wordt veroorzaakt door een groep aandoeningen die hersencellen geleidelijk beschadigen of vernietigen.

De belangrijkste symptomen zijn achteruitgang van korte-termijngeheugen, moeite met aandacht en plannen, taalproblemen, desoriëntatie en veranderingen in gedrag of stemming. Naarmate de ziekte vordert kunnen dagelijkse taken moeilijker worden en kunnen sociale contacten afnemen.

Voornaamste oorzaken zijn Alzheimerziekte, vasculaire dementie, dementie met Lewy-lichaampjes en frontotemporale dementie. Vaak is er sprake van overlap tussen oorzaken en meerdere aandoeningen kunnen tegelijk voorkomen.

De diagnose berust op anamnese, informatie van naasten, cognitieve tests en beeldvorming zoals MRI of CT-scan. Bloedonderzoek sluit andere oorzaken uit en kan aanwijzingen geven over het type dementie.

Behandeling is niet curatief. Het doel is symptoomverlichting, behoud van autonomie en kwaliteit van leven, en goede beheersing van risicofactoren. Medicijnen zoals cholinesteraseremmers en memantine kunnen in sommige gevallen helpen, maar zij werken niet bij iedereen.

Naast medicijnen spelen niet-farmacologische maatregelen een belangrijke rol: regelmatige fysieke activiteit, cognitieve training, taaltherapie, voldoende slaap, en ondersteuning van mantelzorgers. Zorgplanning, dementievriendelijke omgevingen en een behandelteam werken samen om kwaliteit van leven te maximaliseren. Preventie richt zich op leefstijlfactoren zoals bloeddruk, suiker en roken.